در این مطلب به بررسی و معرفی تجهیزات بازرسی جوش خواهیم پرداخت. اتصالات جوشکاری شده، نقش حیاتی در استحکام و پایداری سازه‌های مختلف، از ساختمان‌ها و پل‌ها گرفته تا ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی، ایفا می‌کنند. بازرسی دقیق این اتصالات، برای اطمینان از کیفیت و صحت عملکرد آنها و جلوگیری از بروز نقص و خرابی در طول زمان، امری ضروری است.
بازرسی جوش، فرآیندی است که به منظور بررسی و ارزیابی کیفیت اتصالات جوشکاری شده انجام میشود. این فرآیند به کمک تجهیزات و ابزارهای مختلفی صورت می‌گیرد که هر کدام برای بررسی یک یا چند پارامتر خاص در ناحیه جوش طراحی شده‌اند.
در این مقاله، به معرفی برخی از تجهیزات رایج بازرسی جوش می‌پردازیم و کاربرد و عملکرد هر یک را شرح می‌دهیم.
معرفی تجهیزات بازرسی جوش
تجهیزات بازرسی جوش به دو دسته مخرب و غیر مخریب انجام میشود. هر یک از این موارد دارای روش های متنوعی برای تست عملکرد جوش میباشد. در ادامه به معرفی تجهیزات بازرسی جوش خواهیم پرداخت :
چشمی:
اولین و ساده‌ترین روش بازرسی جوش، بازرسی چشمی است. در این روش، بازرس از حس بینایی خود برای بررسی ظاهر جوش، به منظور یافتن عیوب قابل مشاهده مانند ترک‌ها، تخلخل‌ها، ناهمواری‌ها و عدم نفوذ استفاده می‌کند.
ذرات مغناطیسی :
بازرسی با ذرات مغناطیسی، روشی مؤثر برای شناسایی ترک‌های سطحی و زیرسطحی در اتصالات جوشکاری شده فولادی است. در این روش، ذرات ریز مغناطیسی بر روی سطح جوش پاشیده می‌شوند. این ذرات به ترک‌ها جذب شده و با ایجاد خطوط مشخصی، محل آنها را آشکار می‌کنند.
معرفی التراسونیک در تجهیزات بازرسی جوش :
در بازرسی التراسونیک، امواج صوتی با فرکانس بالا توسط یک مبدل (پروپ) به داخل اتصال جوش تزریق می‌شوند. این امواج پس از عبور از جوش، از سطوح مختلف آن مانند فلز سالم، عیوب و ناپیوستگی‌ها منعکس می‌شوند. سیگنال‌های انعکاسی توسط مبدل دریافت و به دستگاه التراسونیک ارسال می‌شوند.
دستگاه التراسونیک با تجزیه و تحلیل این سیگنال‌ها، اطلاعاتی را در مورد نوع، اندازه و محل عیوب موجود در جوش به دست می‌دهد. این اطلاعات بر روی صفحه نمایش دستگاه به صورت نمودار یا تصویر نمایش داده می‌شوند و توسط متخصص بازرسی مورد تفسیر قرار می‌گیرند.
« خرید تجهیزات بازرسی التراسونیک »
مزایای بازرسی التراسونیک:
- غیر مخرب: بازرسی التراسونیک بدون نیاز به برش یا صدمه زدن به اتصال جوش انجام میشود و به همین دلیل یک روش غیر مخرب محسوب میشود.
- دقت بالا: این روش قابلیت شناسایی عیوب ریز و نامرئی را دارد که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند.
- قابلیت نفوذ بالا: امواج صوتی می‌توانند از ضخامت‌های بالای فلز عبور کنند و به همین دلیل این روش برای بازرسی جوش‌های ضخیم و پیچیده بسیار مناسب است.
- سرعت بالا: بازرسی التراسونیک در مقایسه با سایر روش‌های بازرسی غیر مخرب، سرعت بالایی دارد و به همین دلیل برای بازرسی حجم زیادی از اتصالات جوش در زمان کوتاه مناسب است.
- قابلیت حمل: تجهیزات بازرسی التراسونیک به طور کلی قابل حمل هستند و به همین دلیل می‌توان از آنها در محل پروژه استفاده کرد.
کاربردهای بازرسی التراسونیک:
- بازرسی جوش‌های فولادی، آلومینیومی و سایر فلزات
- بازرسی لوله‌ها، مخازن و سایر سازه‌های تحت فشار
- بازرسی ریل‌های قطار
- بازرسی قطعات هواپیما
- بازرسی توربین‌های بادی
محدودیت‌های بازرسی التراسونیک:
- وابستگی به مهارت اپراتور: دقت و صحت نتایج بازرسی التراسونیک به طور قابل توجهی به مهارت و تجربه اپراتور دستگاه بستگی دارد.
- قیمت بالا: تجهیزات بازرسی التراسونیک در مقایسه با سایر تجهیزات بازرسی جوش، قیمت بالاتری دارند.
- عدم توانایی در بازرسی برخی از عیوب: بازرسی التراسونیک برای شناسایی برخی از عیوب مانند ترک‌های سطحی و ناپیوستگی‌های ذاتی فلز مناسب نیست.
معرفی رادیوگرافی در تجهیزات بازرسی چشمی :
بازرسی رادیوگرافی، روشی دقیق برای بررسی عیوب داخلی جوش، به خصوص در اتصالات ضخیم و پیچیده است. در این روش، از اشعه ایکس یا اشعه گاما برای عبور از جوش استفاده میشود. عبور این اشعه از فلز، تصویری از ساختار داخلی جوش بر روی فیلم یا صفحه نمایشگر ایجاد می‌کند. عیوب موجود در جوش، به دلیل تفاوت در چگالی، با تیره یا روشن شدن در تصویر قابل مشاهده هستند.
مایعات نافذ:
بازرسی با مایعات نافذ، روشی مؤثر برای شناسایی ترک‌های مویی و ریز در سطح جوش است. در این روش، مایع نافذ که خاصیت نفوذ بالایی دارد، بر روی سطح جوش پاشیده میشود. این مایع به داخل ترک‌ها نفوذ کرده و پس از پاک کردن سطح، با رنگ مخصوصی مشخص میشود.
تست کشش:
تست کشش، روشی برای بررسی استحکام و مقاومت کششی جوش است. در این روش، نمونه‌ای از جوش تحت کشش قرار می‌گیرد تا میزان تنش و تغییر شکل آن تا نقطه شکست اندازه‌گیری شود. نتایج این تست، اطلاعاتی را در مورد کیفیت جوش و توانایی آن در تحمل بار ارائه می‌دهد.
تست سختی:
تست سختی، روشی برای بررسی سختی جوش است. در این روش، از دستگاهی به نام سختی‌سنج برای اندازه‌گیری میزان مقاومت جوش در برابر فرو رفتن سوزن استفاده میشود. نتایج این تست، اطلاعاتی را در مورد ساختار میکروسکوپی جوش و مقاومت آن در برابر سایش و خوردگی ارائه می‌دهد.
تست میکروسکوپی:
تست میکروسکوپی، روشی برای بررسی ساختار ریز و جزئیات میکروسکوپی جوش است. در این روش، از نمونه‌ای از جوش که به صورت نازک برش داده شده است، با استفاده از میکروسکوپ نوری یا الکترونی عکس‌برداری میشود. بررسی این تصاویر، اطلاعاتی را در مورد عیوب ریز، توزیع ذرات و کیفیت کلی جوش ارائه می‌دهد.
عوامل مؤثر در انتخاب روش بازرسی جوش
انتخاب روش مناسب برای بازرسی جوش، به عوامل مختلفی مانند نوع اتصال، جنس فلز، ضخامت جوش، نوع عیوب مورد نظر و سطح مورد نیاز برای بازرسی بستگی دارد. و در بسیاری از موارد نیاز خواهد شد که از روش های زیادی برای تست جوش استفاده کرد.
نتیجه گیری :
در دنیای مدرن، اتصالات جوشکاری شده نقشی حیاتی در ساخت و ساز سازه‌های مختلف، از جمله ساختمان‌ها، پل‌ها، ماشین آلات و تجهیزات صنعتی ایفا می‌کنند. با توجه به اهمیت این اتصالات، بازرسی جوش به منظور بررسی کیفیت و صحت آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
بازرسی جوش فرآیندی است که به منظور شناسایی و ارزیابی عیوب و نواقص در اتصالات جوشکاری شده انجام میشود. این عیوب می‌توانند شامل ترک‌ها، تخلخل‌ها، نفوذ ناقص، تغییر شکل و سایر موارد باشند که در صورت عدم شناسایی و رفع به موقع، می‌توانند به طور قابل توجهی بر استحکام و ایمنی سازه تاثیر منفی بگذارند.
برای انجام بازرسی جوش از تجهیزات و ابزارهای مختلفی استفاده میشود که هر کدام به بررسی یک جنبه خاص از اتصال جوشکاری شده می‌پردازند. در این مقاله، به معرفی تجهیزات بازرسی جوش به عنوان ابزارهایی کارآمد برای ارتقای کیفیت و ایمنی سازه‌ها پرداخته شد.
